Toprak İşleme Aletleri
Toprak bakımının ilk iş işlemedir. İşlenmemiş bir toprak ekilemez, biçilemez ve verim alınamaz. Toprak işlemenin amacı verimliliği artırmak ve bitkinin uygun gelişme ortamını sağlamaktır.
Toprak İşleme Aletlerini Kullanım Sırasına Göre Sınıflaması: Tarım yapılan toprakları gerekli amaçlar doğrultusunda işlemek için farklı alet ve makinalar geliştirilmiştir. Toprak işleme aletlerini kullanım önceliği, çalışma şekli ve toprağa etkilerine göre sınıflamak mümkündür.
Birinci sınıf toprak işleme aletleri: Pulluklar, çizeller ve dip kazanlar.
Pulluklar: Birinci sınıf toprak işleme makinaları olarak en yaygın kullanılan toprak işleme makinası pulluklardır. Pulluklar kulaklı ve diskli olarak iki gruba ayrılmakla birlikte, günümüzde çoğunlukla kulaklı pullukların kullanıldığı belirtilmelidir.
Kulaklı Pulluk: Kulaklı pulluk toprağı devirerek işleyen ve yaygın olarak kullanılan bir toprak işleme aletidir.
Kulak Uzantısı: Kulağın sevk ettiği toprak şeridinin ve bitkisel artıkların kulak üzerinden taşmadan, düzgün bir şekilde çizi içine bırakılmasını sağlar. Derin sürümlerde daha uzun olarak ayarlanabilir.
Kulaklı pulluğun diğer parçaları ve görevleri şunlardır:
- Payanda: Payandanın görevi pulluk parçalarını birleştirmektir.
- Çatı: Pulluğun tüm parçaları bir çatı üzerine yerleştirilmiştir. Çatının geometrik şekli pulluğa gelen yükleri taşıyacak şekilde üçgen, yamuk vb. şekillerde tasarlanır.
- Keski Demiri: Görevi; pulluk kulağından önce kesilecek toprak şeridini ayırmak amacıyla toprak şeridini düşey yön düzleminde kesmektir.
- Ön Gövdecik: Pulluk gövdesinin küçük bir modeli olup, görevi; toprak şeridinin otlu üst kısmını kesip, çizi tabanına atılmasını sağlamaktır.
- Pulluk Direnç Merkezi: Pulluk gövdesine gelen tüm kuvvetlerin bileşkesinin uygulama noktasına pulluk direnç (mukavemet) merkezi denir.
- Çeki Merkezi: Pulluğu çeken traktörün kuvvet geliştirdiği nokta çeki merkezi olarak tanımlanır.
- Çeki hattı: Pulluk direnç merkezi ile çeki merkezini birbirine bağlayan kuramsal bir çizgidir.
- Çeki noktası: Traktör çeki kancasının orta noktasıdır.
Diskli Pulluk: Diskli pulluklar kulaklı pulluğun başarılı olmadığı yerde kullanılmak üzere geliştirilmiş olup, fazla yaygınlık kazanmamıştır.
Çizel: Bir çeşit kültivatör olarak nitelendirilebilecek Çizel, anız bozmada ve koruyucu toprak işleme sisteminde yaygın olarak kullanılan bir toprak işleme aletidir.
Dipkazan: Geleneksel toprak işleme tekniğinde toprağın uzun yıllar pullukla sürülmesinden ötürü çizi tabanının altında sıkışmış, bitki kök gelişimi yönünden yapısal özellikleri bozulmuş bir tabaka oluşur.
İkinci sınıf toprak işleme aletleri: Kültüvatörler, tırmıklar, toprak frezeleri ve merdaneler.
Kültivatör: Kültivatörler toprağı devirmeden, yırtarak işleyen ve bu sayede toprağı kabartma, havalandırma, büyük kesekleri kırma ve yabancı otları köklerinden kesip, yüzeye bırakma işlevini yerine getiren makinalardır.
Tırmık: Tırmıklar pullukla işlenmiş bir parselde toprağın kabartılması, keseklerin kırılması, yabancı ot köklerinin yüzeye çıkarılıp, toplanması, yağışlardan sonra oluşan kaymak tabakasının kırılmasında, çayır-mera alanlarının bakımında ve serpme olarak ekilen tohumların kapatılmasında kullanılır.
Toprak Frezesi: Toprak frezesi kuyruk milinden hareket alarak çalışan bir toprak işleme aletidir.
Merdane: Merdanelerin en önemli özelliği diğer aletlerin parçalayamadığı kesekleri ezerek kırması ve bu gevşek yapıyı bastırarak, oturmuş bir tohum yatağı oluşturmasıdır.
Alet kombinasyonları: tırmık-kültüvatör, tırmık-merdane, kültüvatör-dişli tırmık ve yaylı tırmık-dönerli tırmık.
Her toprak işleme makinası yalnız başına kullanıldığı zaman çalışma tarzı ve işleyici organının özelliklerine bağlı olarak toprakta özel bir etki oluşturur. Farklı toprak işleme makinalarının kombinasyon halinde, aynı anda, tek bir çatı üzerinde kullanımı ise farklı amaçların tek trafikte gerçekleşmesine olanak verir. "Kombinasyon" terimi ile birden fazla toprak işleme makinasının aynı çatı üzerine bağlanarak, aynı anda, yani tek geçişte kullanımı kast edilmiştir.
Toprak işleme aletleri kombinasyonun üstünlükleri şunlardır;
- Toprak işlemeden beklenen yarar açısından birden fazla etkinin aynı anda, tek geçişte sağlanması,
- Zamandan ve işletme giderlerinden tasarruf edilmesi,
- Toprak üzerindeki trafiğin, dolayısıyla toprak sıkışıklığının azaltılmasıdır.
Toprak İşleme İşlemleri;
- Kesme
- Kabartma
- Devirme
- Karıştırma
- Parçalama
- Ufalama-savurma
- Sıkıştırma
Toprak işlemede amaçlarına uygun olarak dört farklı yöntem uygulanmaktadır. Bunlar;
- Toprağın şeritler halinde kesilip devrilmesi (pulluklar),
- Toprağın devrilmeden kabartılması (tırmıklar, kültüvatörler),
- Toprağın karıştırılması (toprak frezeleri),
- Toprağın bastırılması (merdaneler) dır.
Toprak İşlemenin Amaçları
- Tohum yatağını hazırlamak,
- Yabancı ot kontrolünü yapmak,
- Toprak yüzeyindeki bitki artıkları, anız ve ahır gübresinin gömülmesini sağlamak,
- Su ve rüzgar erozyonunu kontrol etmektir.
Toprak İşleme Sistemleri
- Geleneksel toprak işleme
- Koruyucu toprak işleme
- Azaltılmış toprak işleme
Toprak İşlemede Alınan Sonuçlar;
- Toprak gevşetilir ve kabarır, böylece toprakta yaşayan bakteri ve mikroorganizmalar çürüyerek bitkilere faydalı hale gelir.
- Toprak havalanarak canlılık kazanır. Parçalara ve parçacıklara ayrılan toprağın su tutma özelliği artar. Karıştırılıp alt-üst edilerek humus denilen besleyici tabaka ekim derinliğine düşürülür.
- Yabancı ot ve tohumlar, böcek ve zararlılar toprak işlemeyle gömülmüş olur.
- Toprak işleme ve tesviye birlikte yapılır. Böylece erozyon önlenir, ısı korunur, hava ve su oranları düzenlenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder